Tỉnh Trà Vinh có vị trí địa lý nằm ven biển, thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam, cách thành phố Hồ Chí Minh khoảng 130km.
Tọa độ của tỉnh Trà Vinh nằm từ 9o31’ đến 10o4’ vĩ độ Bắc và từ 105o57’ đến 106o36’ kinh độ Đông. Phía Đông của tỉnh là Biển Đông với đường bờ biển dài 65km, phía Tây là tỉnh Vĩnh Long, phía Nam là tỉnh Sóc Trăng, và ở phía Bắc là tỉnh Bến Tre.
Với tổng diện tích tự nhiên khoảng 2341 km2, tỉnh Trà Vinh gồm có 1 thành phố là thành phố Trà Vinh, 1 thị xã Duyên Hải và 7 huyện lỵ là Càng Long, Cầu Kè, Cầu Ngang, Châu Thành, Duyên Hải, Tiểu Cần và Trà Cú.
Dân số của tỉnh nằm trong khoảng hơn 1 triệu người, trong đó dân nông thôn chiếm phần lớn 83%, dân thành thị chiếm 17%. Về thành phần dân tộc, tỉnh Trà Vinh chủ yếu là người Kinh chiếm 69% dân số, người Khmer chiếm 29% dân số và người Hoa chiếm 2% dân số.
Trà Vinh có bờ biển dài 65 km, là vùng biển nông, thuộc khu vực tiếp giáp của 2 vùng biển Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ, xa hơn nữa là vùng biển Đông – Trường Sa. Đây là vùng biển có nguồn tài nguyên phong phú, có giá trị kinh tế cao, cùng với hệ thống sông ngòi chằng chịt, nguồn lợi thuỷ sản nội đồng sẽ là tiềm năng lớn để thúc đẩy nền kinh tế của tỉnh phát triển. Trà Vinh có hai sông lớn là sông Hậu (ranh giới với tỉnh Sóc Trăng) và sông Cổ Chiên (ranh giới với tỉnh Bến Tre). Tổng chiều dài hệ thống sông chính là khoảng 578 km.
Việc có được cả phần tài nguyên biển đa dạng và hệ thống sông ngòi dày đặc giúp cho Trà Vinh hội tụ thêm điều kiện thuận lợi để có thể phát triển các ngành nông nghiệp liên quan.
Diện tích đất ở tỉnh Trà Vinh khoảng 234 ngàn hecta, trong đó chiếm phần lớn là đất nông nghiệp, tiếp theo là đất lâm nghiệp, đất chuyên dùng, đất nông thôn, đất thành thị, đất chưa sử dụng.
Địa hình Trà Vinh mang tính chất vùng đồng bằng ven biển, chịu ảnh hưởng bởi sự giao thoa giữa sông và biển đã hình thành các vùng trũng, phẳng xen lẫn các giồng cát, các huyện phía bắc địa hình bằng phẳng hơn các huyện ven biển, địa hình dọc theo 2 bờ sông thường cao, vào sâu nội đồng bị các giồng cát hình cánh cung chia cắt tạo nên các vùng trũng cục bộ, xu thế độ dốc chỉ thể hiện ở trên từng cánh đồng. Cao trình biến thiên của tỉnh từ 0,1 – 1m chiếm 66% diện tích tự nhiên. Nhìn chung địa hình thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp từ 0,6 – 1m thích hợp cho tưới tiêu tự chảy, ít bị hạn cũng như không bị ngập úng.
Có 3 nhóm đất chính ở tỉnh gồm đất phù sa chiếm gần 60%, đất phèn chiếm 24% và ngoài ra còn có nhóm đất cát giồng chiếm khoảng 6% tổng diện tích đất.
Các loại khoáng sản ở Trà Vinh chủ yếu là cát dùng trong công nghiệp và lĩnh vực xây dựng. Đất sét làm gạch ngói được phục vụ trong chế biến vật liệu xây dựng.
Mỏ nước khoáng cũng là tài nguyên khoáng sản quý của tỉnh Trà Vinh.
Là tỉnh nằm ven biển với 65km đường bờ biển, Trà Vinh có nguồn tài nguyên thủy hải sản dồi dào. Đây cũng là điều kiện tốt để phát triển ngành du lịch của tỉnh và khu vực.
Khí hậu Trà Vinh
Nằm trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long, thời tiết Trà Vinh có khá nhiều thuận lợi. Trà Vinh thuộc kiểu khí hậu nhiệt đới, mát mẻ quanh năm. Hằng năm nhận được lượng bức xạ lớn từ mặt trời. Nhiệt độ trung bình hàng năm từ 25 đến 27 độ C. Lượng mưa trung bình 1500 đến 1600 mm, khá ít, tỉ lệ bốc hơi cao và gió chướng. Mùa mưa ở Trà Vinh kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11 hàng năm, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Nằm trong khu vực ít bị ảnh hưởng bởi bão lũ, Trà Vinh có điều kiện thuận lợi cho sản xuất và phát triển du lịch.
Tuy nhiên hàng năm ở Trà Vinh cũng xảy ra hạn hán kéo dài tầm nửa tháng. Ngoài ra vào mùa khô có khi bị ngập mặn gây khó khăn. Chính vì vậy, người dân nơi đây phải có những kỹ năng và kinh nghiệm nhất định để có thể thích ứng và xử lý kịp thời với sự thay đổi khí hậu này.
